Każda miejscowość w Polsce posiada rzecz jasna swoją nazwę. Niekiedy jest ona pospolita, charakterystyczna dla wielu innych miejscowości, co z reguły dotyczy niektórych wsi. Inne, większe miejscowości, w tym także wszystkie duże miasta, posiadają unikalną nazwę. Ciekawym przy tym zagadnieniem, nie tylko dla językoznawców, jest etymologia, czyli pochodzenie nazwy miejscowości. Można się również nad tym zastanawiać w przypadku Gniezna. Jak głoszą legendy, pierwsi mieszkańcy miasta zastali tutaj orle gniazdo i w jego pobliżu postanowili zbudować osadę. Dojeżdżając dziś do miasta od strony południowej, można sobie wyobrazić, że właśnie w tych lasach mogły gniazdować orły. Niewykluczone jednak, że gniazdo oznacza tu nie tylko siedlisko orła, choć biały orzeł jest elementem herbu miasta, ale także to, że Gniezno jest kolebką, a więc gniazdem Polan, miejscem, skąd wywodzi się historia Polaków, miejscem szczególnym. Niezależnie jednak od pochodzenia, nazwa „Gniezno” jest już dziś bardzo wiekowa, ponieważ można ją znaleźć już na denarze wybitym za czasów Bolesława Chrobrego, czyli około roku 1000. Jego forma łacińska – Gnezden – pojawia się natomiast w kronikach, które były spisywane już w XII wieku, a także w wieku XIII. Tak więc właśnie to miasto stanowiło jedną z najwcześniejszych wielkopolskich osad, gdyż wiele położonych w pobliżu Gniezna miejscowości, jak choćby Września, rozwinęło się dopiero w XIV wieku, a więc kilka wieków później, niż pierwsza stolica państwa polskiego.
