Najważniejsze zabytki gnieźnieńskie

Gniezno jest, jak na warunki polskie, miastem średniej wielkości, gdyż liczy sobie blisko 70 tysięcy mieszkańców. Znajduje się w nim jednak, uwzględniając tą wielkość, bardzo duża liczba zabytków. Wynika to oczywiście z ponad tysiącletniej historii miasta, a także z tego, iż od wieków było ono silnym ośrodkiem chrześcijaństwa. Jest to o tyle w tym wypadku istotne, że to właśnie świątynie stanowią w wielu przypadkach najstarsze i najbardziej okazałe zabytki, które przetrwały do dnia dzisiejszego. Tak właśnie jest i w przypadku Gniezna, którego najznamienitszym zabytkiem jest Katedra Gnieźnieńska, w szczególności razem z Drzwiami Gnieźnieńskimi. W podziemiach katedry znajdują się m.in. najstarszy polski napis nagrobny, pochodzący już z 1006 r., fragmenty bazyliki Mieszka I, a także mury jeszcze starszej budowli, przypuszczalnie z IX wieku. Tuż obok Katedry, na tym samym Wzgórzu Lecha, znajduje się Kolegiata. Składają się na nią średniowieczne budynki, w tym kościół św. Jerzego oraz budowla Muzeum Archidiecezjalnego, w którym ma swoją siedzibę także Archiwum Archidiecezjalne. Tutaj właśnie mieści się historyczne centrum nie tylko Gniezna, ale także polskiej państwowości. Jednak w Gnieźnie znajduje się też wiele innych zabytków sakralnych, co wynika także z faktu, iż obecnie to miasto jest siedzibą aż 14 parafii rzymskokatolickich. Naturalnym jest, że w każdej parafii znajduje się kościół, choć oczywiście nie każdy jest zabytkiem.